Khi chúng ta cố gắng kiểm soát COVID-19, nhiều người muốn biết tỷ lệ dân số sẽ cần được tiêm vắc xin để đạt được “miễn dịch cộng đồng/bầy đàn”.
Đó là một câu hỏi hợp lý. Mọi người hỏi vì họ muốn biết khi nào chúng ta sẽ thấy kết thúc khóa lockdowns; khi họ có thể đoàn tụ với những người thân yêu ở nước ngoài; khi doanh nghiệp của họ sẽ có nhiều bảo mật hơn; khi các tiêu đề sẽ không còn bị chi phối bởi COVID-19.
Ngay bây giờ các chuyên gia lập mô hình đang tổng hợp các con số và xem xét các kịch bản khác nhau để ước tính phạm vi bảo vệ mà các mức độ bao phủ tiêm chủng khác nhau sẽ mang lại cho chúng ta. Chúng tôi hy vọng sẽ thấy kết quả của mô hình này từ Viện Doherty sớm nhất là trong tuần này .
Nhưng điều quan trọng là phải thừa nhận rằng rất khó để xác định một con số ma thuật duy nhất để miễn nhiễm với cộng đồng/bầy đàn.
Miễn dịch cộng đồng/bầy đàn trở lại là gì?
Hình 2: Tỷ lệ tiêm vaccine ngừa covid19 của Việt Nam tính đến 24/6/2021 là 3,9%
Để hiểu tại sao các chuyên gia thường tránh xác định một con số tiêm chủng duy nhất cần thiết để đạt được miễn dịch cộng đồng/ bầy đàn đối với COVID-19, trước tiên chúng ta hãy tóm tắt lại khái niệm này.
Miễn dịch cộng đồng/bầy đàn là khi khả năng miễn dịch trong quần thể đủ cao để ngăn chặn con đường truyền bệnh đang diễn ra .
Trong khi việc tiêm phòng cung cấp cho mỗi chúng ta sự bảo vệ trực tiếp chống lại bệnh tật, với khả năng miễn dịch theo bầy đàn, ngay cả những người chưa được tiêm chủng cũng được hưởng lợi từ con đường lây truyền bị chặn đó.
Các bệnh khác nhau có ngưỡng miễn dịch theo bầy đàn khác nhau. Ví dụ đối với bệnh sởi, ngưỡng miễn dịch của đàn là 92% -94%. Các ước tính cho COVID-19 đã thay đổi, với một số đặt nó ở mức 85% hoặc cao hơn.
Tuy nhiên, nhiều người do dự khi đưa ra một con số duy nhất. Đây là ba lý do tại sao.
(Đọc thêm: Miễn dịch bầy đàn là gì và bao nhiêu người cần được tiêm phòng để bảo vệ một cộng đồng?
https://theconversation.com/what-is-herd-immunity-and-how-many-people-need-to-be-vaccinated-to-protect-a-community-116355 )
1. Các biến thể trong vắc-xin và bản thân căn bệnh
Rất khó để ước tính một con số miễn dịch của đàn khi khả năng lây nhiễm của SARS-CoV-2 (vi rút gây ra COVID-19) vẫn còn rất khác nhau.
Chúng ta hiểu khả năng lây nhiễm của một căn bệnh bằng cách xem xét R0, hay reproduction number - số người mắc bệnh trung bình của một trường hợp nếu không có biện pháp kiểm soát. Các chủng tổ tiên của SARS-CoV-2 có R0 là 2-3, nhưng Delta được ước tính là có khả năng lây nhiễm cao gấp đôi , với R0 khoảng 4-6.
Loại vắc-xin, liều lượng đã tiêm (cho dù một hoặc cả hai) và mức độ hiệu quả của vắc-xin đối với các biến thể khác nhau là tất cả các yếu tố.
Các ước tính từ Vương quốc Anh cho thấy hai liều vắc xin Pfizer có hiệu quả từ 85% đến 95% đối với bệnh có triệu chứng với biến thể Alpha, trong khi hai liều AstraZeneca có hiệu quả từ 70% đến 85%. Hiệu quả tổng thể của vắc xin dường như giảm khoảng 10% với biến thể Delta.
Hiệu quả của vắc xin càng thấp, thì mức độ bao phủ vắc-xin phải càng cao, chúng ta cần kiểm soát tốt COVID.
Hiệu quả của vắc xin có thể khác nhau giữa các loại vắc xin khác nhau. Daniel Pockett / AAP
2. Chúng ta chưa thể bao phủ toàn bộ dân số
Thuốc chủng ngừa Pfizer hiện đã được chấp thuận tạm thời cho trẻ 12-15 tuổi ở Úc. Nếu nó được khuyến cáo thường xuyên cho nhóm tuổi này, thì vẫn sẽ mất thời gian để tiêm chủng cho lứa tuổi này. Ngay cả khi điều đó xảy ra, sẽ vẫn còn khoảng cách trong việc bảo vệ dân số của chúng ta đối với trẻ nhỏ hơn.
Trẻ em sẽ được hưởng lợi phần nào khi tiêm chủng cho người lớn. Ở Anh, nơi tỷ lệ hấp thu vắc xin tổng thể là 48,5% cho hai liều, ban đầu tỷ lệ nhiễm ở trẻ em dưới mười tuổi đã giảm. Điều này một phần là do sự bảo vệ gián tiếp được cung cấp bởi người lớn được tiêm chủng.
(Đọc thêm: Vắc xin COVID hoạt động tốt như thế nào trong thế giới thực? https://theconversation.com/how-well-do-covid-vaccines-work-in-the-real-world-162926 )
3. Bảo vệ dân số sẽ thay đổi theo thời gian và không gian
Hiếm khi có một ngưỡng gọn gàng mà sau đó mọi thứ thay đổi theo hướng tốt. Khả năng bảo vệ bằng vắc-xin ở các cá nhân có thể sẽ mất dần theo thời gian. Với điều đó và các biến thể mới xuất hiện, chúng ta gần như chắc chắn sẽ cần mũi tiểm tăng cường / bootsters để duy trì bảo vệ dân số chống lại COVID-19.
Với việc chủng ngừa cúm (mùa), chúng ta thậm chí hiếm khi nói về khả năng miễn dịch của bầy đàn, vì thời gian bảo vệ quá ngắn. Vào mùa cúm tiếp theo, khả năng miễn dịch từ vắc-xin của cúm mùa hiện tại sẽ kém hiệu quả hơn nhiều đối với chủng vi-rút mới nhất.
Về mặt không gian, sự bảo vệ có thể khác nhau giữa các địa phương và nhân chủng học. Ngay cả ở một quốc gia đã đạt đến ngưỡng miễn dịch bầy đàn đối với việc tiêm phòng vắc xin phòng bệnh sởi, bạn có thể thấy các đợt bùng phát nhỏ ở những vùng có mức độ bao phủ thấp hơn ở trẻ em hoặc nơi một nhóm thanh thiếu niên và người lớn không được tiêm chủng đầy đủ khi còn nhỏ.
Khả năng đạt được miễn dịch bầy đàn cũng bị ảnh hưởng bởi mật độ dân số và số lượng người trong một quần thể kết hợp với nhiều người khác - cái được gọi là sự pha trộn không đồng nhất.
Một nhóm trẻ em chơi trò chơi kéo co trong công viên.
Chúng tôi chưa có vắc xin COVID được chấp thuận cho trẻ em dưới 12 tuổi. Shutterstock
Cuộc sống sẽ dần thay đổi khi có nhiều người được chủng ngừa hơn
Với những yếu tố này, dễ hiểu là các chuyên gia thường tránh đưa ra một con số duy nhất về khả năng miễn dịch của đàn.
Với khả năng lây nhiễm của Delta, chúng ta sẽ cần tỷ lệ tiêm chủng rất cao. Sau đó, cuộc sống sẽ khác, đặc biệt là khi điều này xảy ra trên toàn cầu. Úc sẽ có thể nới lỏng các hạn chế biên giới của mình. Chúng ta có thể sẽ thấy các hình thức kiểm dịch được sửa đổi, chẳng hạn như kiểm dịch tại nhà , đối với những người đã được tiêm phòng đầy đủ.
Các đợt bùng phát COVID sẽ xảy ra, nhưng chúng sẽ ít rủi ro hơn, với ít người dễ mắc bệnh nghiêm trọng hơn. Các đợt bùng phát toàn thành phố hoặc toàn bang sẽ được thay thế bằng những đợt bùng phát cục bộ hơn.
Chúng ta vẫn sẽ yêu cầu các biện pháp tốt cho sức khỏe cộng đồng như truy tìm tiếp xúc nhanh và cách ly. Các bài kiểm tra nhanh có thể được sử dụng thường xuyên hơn. Các phương pháp điều trị mới có thể được tìm thấy.
(Đọc thêm: Hy vọng tốt nhất về việc phân phối công bằng vắc xin COVID-19 trên toàn cầu có nguy cơ thất bại. Đây là cách để lưu nó
https://theconversation.com/the-best-hope-for-fairly-distributing-covid-19-vaccines-globally-is-at-risk-of-failing-heres-how-to-save-it-158779 )
Trong khi đó, chúng ta cần quan tâm đến việc bao phủ vắc xin toàn cầu cũng như chúng ta quan tâm đến việc bao phủ quốc gia. Bởi vì tất cả mọi người, bất kể phương tiện nào, đều có quyền hưởng các quyền tự do và an ninh có được từ sự bảo vệ của COVID-19.
Và như chúng ta đã nghe từ các nhà lãnh đạo toàn cầu, “Không ai trong chúng ta sẽ an toàn cho đến khi mọi người đều an toàn”.
Miễn dịch cộng đồng/bầy đàn là khi khả năng miễn dịch trong quần thể đủ cao để ngăn chặn con đường truyền bệnh đang diễn ra .
Trong khi việc tiêm phòng cung cấp cho mỗi chúng ta sự bảo vệ trực tiếp chống lại bệnh tật, với khả năng miễn dịch theo bầy đàn, ngay cả những người chưa được tiêm chủng cũng được hưởng lợi từ con đường lây truyền bị chặn đó.
Các bệnh khác nhau có ngưỡng miễn dịch theo bầy đàn khác nhau. Ví dụ đối với bệnh sởi, ngưỡng miễn dịch của đàn là 92% -94%. Các ước tính cho COVID-19 đã thay đổi, với một số đặt nó ở mức 85% hoặc cao hơn.
Tuy nhiên, nhiều người do dự khi đưa ra một con số duy nhất. Đây là ba lý do tại sao.
(Đọc thêm: Miễn dịch bầy đàn là gì và bao nhiêu người cần được tiêm phòng để bảo vệ một cộng đồng?
https://theconversation.com/what-is-herd-immunity-and-how-many-people-need-to-be-vaccinated-to-protect-a-community-116355 )
1. Các biến thể trong vắc-xin và bản thân căn bệnh
Rất khó để ước tính một con số miễn dịch của đàn khi khả năng lây nhiễm của SARS-CoV-2 (vi rút gây ra COVID-19) vẫn còn rất khác nhau.
Chúng ta hiểu khả năng lây nhiễm của một căn bệnh bằng cách xem xét R0, hay reproduction number - số người mắc bệnh trung bình của một trường hợp nếu không có biện pháp kiểm soát. Các chủng tổ tiên của SARS-CoV-2 có R0 là 2-3, nhưng Delta được ước tính là có khả năng lây nhiễm cao gấp đôi , với R0 khoảng 4-6.
Loại vắc-xin, liều lượng đã tiêm (cho dù một hoặc cả hai) và mức độ hiệu quả của vắc-xin đối với các biến thể khác nhau là tất cả các yếu tố.
Các ước tính từ Vương quốc Anh cho thấy hai liều vắc xin Pfizer có hiệu quả từ 85% đến 95% đối với bệnh có triệu chứng với biến thể Alpha, trong khi hai liều AstraZeneca có hiệu quả từ 70% đến 85%. Hiệu quả tổng thể của vắc xin dường như giảm khoảng 10% với biến thể Delta.
Hiệu quả của vắc xin càng thấp, thì mức độ bao phủ vắc-xin phải càng cao, chúng ta cần kiểm soát tốt COVID.
Hiệu quả của vắc xin có thể khác nhau giữa các loại vắc xin khác nhau. Daniel Pockett / AAP
2. Chúng ta chưa thể bao phủ toàn bộ dân số
Thuốc chủng ngừa Pfizer hiện đã được chấp thuận tạm thời cho trẻ 12-15 tuổi ở Úc. Nếu nó được khuyến cáo thường xuyên cho nhóm tuổi này, thì vẫn sẽ mất thời gian để tiêm chủng cho lứa tuổi này. Ngay cả khi điều đó xảy ra, sẽ vẫn còn khoảng cách trong việc bảo vệ dân số của chúng ta đối với trẻ nhỏ hơn.
Trẻ em sẽ được hưởng lợi phần nào khi tiêm chủng cho người lớn. Ở Anh, nơi tỷ lệ hấp thu vắc xin tổng thể là 48,5% cho hai liều, ban đầu tỷ lệ nhiễm ở trẻ em dưới mười tuổi đã giảm. Điều này một phần là do sự bảo vệ gián tiếp được cung cấp bởi người lớn được tiêm chủng.
(Đọc thêm: Vắc xin COVID hoạt động tốt như thế nào trong thế giới thực? https://theconversation.com/how-well-do-covid-vaccines-work-in-the-real-world-162926 )
3. Bảo vệ dân số sẽ thay đổi theo thời gian và không gian
Hiếm khi có một ngưỡng gọn gàng mà sau đó mọi thứ thay đổi theo hướng tốt. Khả năng bảo vệ bằng vắc-xin ở các cá nhân có thể sẽ mất dần theo thời gian. Với điều đó và các biến thể mới xuất hiện, chúng ta gần như chắc chắn sẽ cần mũi tiểm tăng cường / bootsters để duy trì bảo vệ dân số chống lại COVID-19.
Với việc chủng ngừa cúm (mùa), chúng ta thậm chí hiếm khi nói về khả năng miễn dịch của bầy đàn, vì thời gian bảo vệ quá ngắn. Vào mùa cúm tiếp theo, khả năng miễn dịch từ vắc-xin của cúm mùa hiện tại sẽ kém hiệu quả hơn nhiều đối với chủng vi-rút mới nhất.
Về mặt không gian, sự bảo vệ có thể khác nhau giữa các địa phương và nhân chủng học. Ngay cả ở một quốc gia đã đạt đến ngưỡng miễn dịch bầy đàn đối với việc tiêm phòng vắc xin phòng bệnh sởi, bạn có thể thấy các đợt bùng phát nhỏ ở những vùng có mức độ bao phủ thấp hơn ở trẻ em hoặc nơi một nhóm thanh thiếu niên và người lớn không được tiêm chủng đầy đủ khi còn nhỏ.
Khả năng đạt được miễn dịch bầy đàn cũng bị ảnh hưởng bởi mật độ dân số và số lượng người trong một quần thể kết hợp với nhiều người khác - cái được gọi là sự pha trộn không đồng nhất.
Một nhóm trẻ em chơi trò chơi kéo co trong công viên.
Chúng tôi chưa có vắc xin COVID được chấp thuận cho trẻ em dưới 12 tuổi. Shutterstock
Cuộc sống sẽ dần thay đổi khi có nhiều người được chủng ngừa hơn
Với những yếu tố này, dễ hiểu là các chuyên gia thường tránh đưa ra một con số duy nhất về khả năng miễn dịch của đàn.
Với khả năng lây nhiễm của Delta, chúng ta sẽ cần tỷ lệ tiêm chủng rất cao. Sau đó, cuộc sống sẽ khác, đặc biệt là khi điều này xảy ra trên toàn cầu. Úc sẽ có thể nới lỏng các hạn chế biên giới của mình. Chúng ta có thể sẽ thấy các hình thức kiểm dịch được sửa đổi, chẳng hạn như kiểm dịch tại nhà , đối với những người đã được tiêm phòng đầy đủ.
Các đợt bùng phát COVID sẽ xảy ra, nhưng chúng sẽ ít rủi ro hơn, với ít người dễ mắc bệnh nghiêm trọng hơn. Các đợt bùng phát toàn thành phố hoặc toàn bang sẽ được thay thế bằng những đợt bùng phát cục bộ hơn.
Chúng ta vẫn sẽ yêu cầu các biện pháp tốt cho sức khỏe cộng đồng như truy tìm tiếp xúc nhanh và cách ly. Các bài kiểm tra nhanh có thể được sử dụng thường xuyên hơn. Các phương pháp điều trị mới có thể được tìm thấy.
(Đọc thêm: Hy vọng tốt nhất về việc phân phối công bằng vắc xin COVID-19 trên toàn cầu có nguy cơ thất bại. Đây là cách để lưu nó
https://theconversation.com/the-best-hope-for-fairly-distributing-covid-19-vaccines-globally-is-at-risk-of-failing-heres-how-to-save-it-158779 )
Trong khi đó, chúng ta cần quan tâm đến việc bao phủ vắc xin toàn cầu cũng như chúng ta quan tâm đến việc bao phủ quốc gia. Bởi vì tất cả mọi người, bất kể phương tiện nào, đều có quyền hưởng các quyền tự do và an ninh có được từ sự bảo vệ của COVID-19.
Và như chúng ta đã nghe từ các nhà lãnh đạo toàn cầu, “Không ai trong chúng ta sẽ an toàn cho đến khi mọi người đều an toàn”.
Nguồn: https://theconversation.com/au
https://theconversation.com/when-will-we-reach-herd-immunity-here-are-3-reasons-thats-a-hard-question-to-answer-164560
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét